In Cronyck de Geyn van januari 2023 zijn de volgende artikelen opgenomen.

• Van de redactie
• In Memoriam Joke Verbaan
• Leven aan het Overeind: nou, zo was het dus Annie van Rees en Robin Valkenburg
• (Bijna) verdwenen erfgoed: Vreeswijk vanuit de lucht  Bart Jan Damstra
• Kijk en geniet Annie van Rees en Robin Valkenburg
• Oude Sluis 650 jaar
•  Oorlog met Holland: de zwaar bevochten aanleg van
  de sluis in de Nieuwevaart (2) Kaj van Vliet
• Christina’s en familie van Dijk Jaap Boersema
• Een voorloper van de Hollandse Waterlinie Siety Meijer
• Het winkeltje Annie van Rees
• Activiteiten 2023
• Hoe goed kent u Nieuwegein?

In Cronyck de Geyn van januari 2023 zijn de volgende artikelen opgenomen.

• Van de redactie
• Wereldwinkel Nieuwegein 50 jaar Piet Samwel
• Jacques Lemmink: hulde! Redactie
• Jutphase speculaaspop: een traditie in ere hersteld  Henk Valkenet
• Huis De Tolgaarder te Vreeswijk (2) Jaap Boersema
• Nieuwegein op de kaart: goederen van de Duitse Orde Bart Jan Damstra
• Een verbinding met de familie van Prins Bernhard Loes Slooten-Glimmervee
• Peter Eikelenstam (1814 – 1894) Arie van Mameren
• Oorlog met Holland: de zwaar bevochten aanleg van
  de sluis in de Nieuwevaart (1)  Kaj van Vliet
• Activiteiten 2023

Op woensdag 3 mei wordt in Museum Warsenhoeck een nieuwe tentoonstelling geopend met als titel “NIEUWEGEIN van BOVEN”. Door middel van luchtfoto’s uit het archief van de Historische Kring Nieuwegein wordt het groeiproces van onze stad zichtbaar gemaakt.

Nieuwegein verandert voortdurend, dat was in het verleden al zo maar ook nu is het nog zeer actueel. Op veel plaatsen in de stad zijn weer grote bouwkranen te vinden, in diverse wijken en ook in het stadscentrum. Er moet gebouwd worden, vooral huizen en appartementen. Er is immers grote vraag naar woningen en veel mensen zijn op zoek naar passende woonruimte. Dat is eigenlijk helemaal niet nieuw, vijftig jaar geleden telde Nieuwegein iets meer dan tienduizend inwoners en nu ruim meer dan zestigduizend. Het bouwproces van Nieuwegein kan het best worden verteld door  terug te kijken naar luchtfoto’s, opnamen uit de jaren tussen 1970 en 1990.

In de expositie NIEUWEGEIN van BOVEN wordt een aantal grote luchtfoto’s uit die periode uit het depot van de Historische King Nieuwegein getoond: momentopnames van diverse fases uit het groeiproces van onze stad. De grote foto’s worden aangevuld met kleinere foto’s en beelden van details uit dit groeiproces.

Soms zullen bezoekers moeite moeten doen om de locatie van een bepaalde foto te herkennen, maar juist dat maakt het kijken naar deze foto’s extra spannend. Waar, o waar in die bouwgrond is mijn huis te vinden dat er dan nog moet komen? Welke weg loopt daar en hoe heet die weg? Daar links stond toch vroeger een ander gebouw en waarom is dat eigenlijk gesloopt?

In een apart deel van de expositie wordt aandacht besteed aan een klein, maar wel heel kenmerkend deel van Nieuwegein: de Oude Sluis in Vreeswijk. Daar is een duidelijke reden voor. Dit jaar, in 2023 dus, is het 650 jaar geleden dat de Oude Sluis tot stand kwam. Over dat monumentale deel van onze stad is een digitale presentatie gemaakt die de hele periode van 650 jaar in beeld brengt. Op zich al een bezoek waard.

De expositie NIEUWEGEIN van BOVEN loopt door tot en met zondag 10 september.

Museum Warsenhoeck kunt u vinden in het Natuurkwartier in Nieuwegein, Geinoord 11. Het museum is elke woensdag-, zaterdag- en zondagmiddag geopend van 14:00 tot 17:00 uur. Parkeren kunt u naast Jack’s Grillhouse aan het Parkhout.

Eind maart dit jaar onthulden wethouder John van Engelen en wethouder Ellie Eggengoor een speciale vitrine met een middeleeuwse visfuik in Museum Warsenhoeck. Archeologen zijn bij opgravingen op bedrijventerrein Het Klooster op deze bijzondere vondst gestuit. De gemeente Nieuwegein financierde de restauratie van de visfuik die eigendom is van het depot van de provincie Utrecht en in langdurige bruikleen is gegeven aan Museum Warsenhoeck.

Volgens de houtspecialist, Silke Lange van BIAX (BIAX is een bedrijf gespecialiseerd in archeobotanie en paleobotanie: de plantkunde van het verleden), is de fuik gemaakt van wilgentakken en d.m.v. de zogenaamde fits-techniek gevlochten. De rand (dikkere tak aan het uiteinde) is van hazelaar. De fuik dateert uit de 11e-12e eeuw en maakt deel uit van een veel groter vondstcomplex van 5 ha, die in 2019 en 2020 is opgegraven. Op die plek lag een langgerekt meer dat voor visvangst werd gebruikt, tussen de 4e en de 12e eeuw.

Dit bijzondere object behoort nu tot de permanente expositie van het museum over de geschiedenis van Nieuwegein en is daar vanaf nu ook te bezichtigen. Museum Warsenhoeck vindt u in het Natuurkwartier in Nieuwegein. Het adres is Geinoord 11 (bij de kinderboerderij) en de openingstijden van het museum zijn op woensdag-, zaterdag- en zondagmiddag van 14.00 uur tot 17.00 uur.

Kasteel Rondeel
Beleidsadviseur archeologie en erfgoed Sarah Gresnigt is erg blij met de vondst. Gresnigt: “Het bijzondere aan dit object is dat deze bij een visplaats is gevonden, met nog heel veel ander vismateriaal en -gerei (denk aan netverzwaarders, haakjes en iets wat een hengel zou kunnen zijn). Deze visplaats is enkele eeuwen in gebruik geweest en stond waarschijnlijk in verband met kasteel Rondeel, wat ooit lag in wat nu Houtens grondgebied is. Wanneer je de visfuik bekijkt, kun je je goed voorstellen dat deze door menselijke handen is gevlochten en gebruikt. Het object spreekt erg tot de verbeelding, dus ga het vooral bekijken, het is echt de moeite waard.”

Wethouders John van Engelen en Ellie Eggengoor onthullen de visfuik.

In de Algemene Vergadering van 20 maart jl. heeft de Historische Kring Nieuwegein twee ereleden benoemd. Dat zijn de heren François Gathier en Jan Rijdes. Francois is 17 jaar lang penningmeester van de HKN geweest en lid van de werkgroep archief en documentatie. Jan heeft sinds 2011 museumbeheer in portefeuille gehad, zorgde daarnaast onder meer voor de website en hield zich bezig met ICT-zaken. Beiden zijn ook gastheer in Museum Warsenhoeck en bezorger van Cronyck de Geyn, het kwartaalblad van de twee erfgoedinstellingen in Nieuwegein.
Nu zij hun bestuursfunctie hebben overgedragen aan een opvolger, achtte het bestuur het wenselijk om beiden voor te dragen voor deze benoeming. De Algemene Vergadering ging met applaus akkoord. Uit handen van voorzitter Henk Valkenet ontvingen zijn een beeldje met de titel “Samenwerken”, iets dat zij al die jaren in de praktijk hebben gebracht. Op de foto laten Francois (links) en Jan hun beeldje zien.
Ze zijn dan wel gestopt met hun bestuurstaken, als vrijwilliger blijven zij nauw betrokken bij de vereniging.  We hopen dat zij nog jaren met veel plezier als vrijwilliger bij de HKN/museum Warsenhoeck werken.

TIJDW!JZER-03-2023

TIJDW!JZER-10-2022-web

Vanaf woensdag 12 oktober 2022 in Museum Warsenhoeck, Nieuwegein.

Dit jaar is het precies 350 jaar geleden dat Nederland (de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden) werd aangevallen door Engeland, Frankrijk, het Prinsbisdom Munster en het Bisdom Keulen.

Het is bekende vaderlandse geschiedenis waaraan op veel plaatsen in Nederland aandacht wordt besteed.

Het feit dat begin oktober 1672 Vreeswijk onverwacht een bloedig strijdtoneel werd tussen Franse en Staatse troepen, was voor de leden van de werkgroep Cultuurhistorie van de Historische Kring Nieuwegein aanleiding om aan deze gebeurtenis een expositie te weiden.

Tijdens de Hollandse Oorlog (1672-1679) heeft het leger van de Franse koning Lodewijk XIV de opdracht om flinke schade aan te richten. “U moet complete dorpen afbranden”, schrijft Louvois, de Franse minister van Oorlog.

Abcoude wordt in brand gestoken, Breukelen verwoest en kasteel Jaarsveld afgebrand. Meer steden, kastelen, maar ook boerderijen, ondergaan hetzelfde lot.

Maar hoe vergaat het Vreeswijk in 1672?

Er is een Frans fort, een doorgestoken Lekdijk, felle gevechten, verwoesting en plundering.

Kaarten, schilderijen, prenten, geluidsfragmenten en video’s vertellen in deze expositie het verhaal.

Bijzonder is de reproductie van een aquarel van Lodewijks hofschilder, Adam Frans van der Meulen.

De expositie is te zien van 18 december 2022 tot en met 16 april 2023.

Adres:
Museum Warsenhoeck, Geinoord 11, 3432 PE Nieuwegein.

Openingstijden:
In de periode van 1 maart t/m 31 oktober geopend op  woensdag, zaterdag en zondag van 14.00 – 17.00 uur.
In de periode van 1 november tot 1 maart geopend op woensdag, zaterdag en zondag van 14.00 – 16.00 uur.
Gesloten op , 1e en 2e  kerstdag,  31 december en nieuwjaarsdag .
Extra  geopend op kerstavond tussen 17.30 uur en 20.00 uur

Nadat de Algemene Ledenvergadering van de Historische Kring Nieuwegein op 21 maart 2022 Henk Valkenet tot nieuwe voorzitter had gekozen, werd vertrekkende voorzitter Hidde van der Kluit door Burgemeester Frans Backhuijs met de Anna van Rijnpenning geëerd. Deze penning werd aan Hidde toegekend vanwege zijn verdienste om de Nieuwegeinse gemeenschap in het bijzonder op het gebied van historie en erfgoed. Zijn verfrissende, ook vaak commerciële  kijk op zaken en het durven nemen van risico’s was kenmerkend voor zijn betekenisvolle projecten: Te denken valt aan de restauratie van de rouwborden van de familie Malapert; Aan de uitgave van het boek “Nieuwegein 50 jaar”; Aan de uitbreiding van Museum Warsenhoeck met het voorhuis: een plek voor de geschiedenis van heel Nieuwegein.

Nieuwegein – binnen, maar zeker ook buiten de Historische Kring – zal zich dankbaar aan Hidde van der Kluit en zijn voorzitterschap (2016 – 2022) herinneren.

Op 1 oktober j.l. heeft de Historische Kring Nieuwegein de collectie en het inventaris van het Vreeswijks Museum overgenomen. Op basis van de collectieregistratie van dat museum hebben wij contact gezocht met bruikleengevers, voor zover ze niet overleden waren. Inmiddels weten wij dat het aantal voorwerpen veel groter is dan in het registratiesysteem vermeld staat. Daaruit volgt dat er ook meer bruikleengevers zijn dan tot nu toe bekend is. Daarom roepen wij bruikleengevers, die voorwerpen terug willen hebben op, zich uiterlijk 31 januari 2022 te melden. Dat kan door een mail met een omschrijving van de voorwerpen of een kopie van de bon te sturen naar info@museumwarsenhoeck.nl

Alle voorwerpen uit de collectie van het Vreeswijks Museum worden beoordeeld. Sommige voorwerpen zijn in zo’n slechte staat dat zij vernietigd worden.  Daarna kijken wij of het voorwerp past in ons verzamelbeleid, dus verband houdt met de geschiedenis van het grondgebied van Nieuwegein. Zo ja, dan nemen wij ze op in de collectie en kunnen ze tijdelijk of permanent geëxposeerd worden in Museum Warsenhoeck, op de Museumwerf Vreeswijk of op andere locaties in Nieuwegein. Zo nee, dan proberen wij het voorwerp bij een andere erfgoedinstelling of belangstellenden onder te brengen. Dat zal zeker niet voor alle voorwerpen lukken. Daarvoor zijn het er teveel.